آیا ابراز قدردانی باعث تقویت جوامع اینترنتی می‌شود؟ و یا تشکر از دیگران بخاطر مشارکت‌های داوطلبانه‌شان اثر چندانی ندارد؟
ما برای پاسخ به این سوال ۳۴۴ داوطلب را در سال گذشته سازمان دادیم تا از ۲۷۰۲ مشارکت‌کننده ویکی‌پدیا در زبان‌های عربی، آلمانی، لهستانی و فارسی تشکر کنند. خوشحالیم که امروز می‌توانیم نتایج این پژوهش را با شما در میان بگذاریم.
ویکی‌پدیای هر زبان برای رسیدن به هدف خود که در دسترس ساختن کلیت دانش بشری است نیاز به جذب، حفظ و پشتیبانی شمار روزافزونی از مشارکت‌کنندگان دارد. اما سامانه‌های متعدد کنترل کیفیت در ویکی‌پدیا اغلب با بازخورد منفی کاربران مواجه می‌شوند. این بازخورد میتواند افراد را از کار مشارکت در ویکی‌پدیا ناامید کند. بنیاد ویکی‌مدیا در سال ۲۰۱۳ برای افزایش فرصت به بازخورد مثبت امکان ارسال «تشکر» را ایجاد کرد. اکنون هر کس که حسابی در ویکی‌پدیا دارد میتواند با استفاده از این ویژگی دست به تشکر از فردی دیگر بخاطر ویراست مشخصی که انجام شده بزند.
عمل ساده ابراز تشکر مورد توجه ویژه عالمین اجتماعی قرار دارد. ایجاد تشکر میتواند منجر به حفظ روابط (آلگو ۲۰۱۲)، تقویت روابط اجتماعی مهم بین افراد (سیمپسون و دیگران ۲۰۱۸) و ایجاد انگیزه برای رفتار همراستا با جامعه (Grant et al 2010) شود. تحقیقات قبلی با ویکی پدیا نشان داده است که پاداش دادن به صورت عمومی میتواند انگیزه تلاشهای داوطلبانه را ایجاد کند. (Gallus 2017) . چون پیغام‌های تشکر در ویکی‌پدیا خصوصی و بدون نام هستند و بدین‌سان معمایی برای علوم اجتماعی بوده‌اند. این معما برای تیم مشغول در «آزمایشگاه شهروندان و فن‌آوری» (آزمایشگاهِ کَت) جذابیت داشت. پژوهش‌های محبوب این تیم ضمن پاسخ به مسائل عملی اجتماعات به پیشبرد علم نیز کمک می‌کنند.
ما برای کشف اثر دریافت تشکر ۱۵۵۵۸ مشارکت‌کننده تازه‌وارد و باتجربه در ویکی‌پدیا را در چهار زبان مختلف شناسایی کردیم. آن‌گاه داوطلبین را تشویق کردیم از نیمی از آن‌ها تشکر کنند و به تماشای اثر این کار بر رفتار آنان در طول شش هفته نشستیم. ما به این نتیجه رسیدیم که سازماندهی داوطلبین برای کمک از دیگران :
- میزان پایداری دوهفته‌ای تازه واردین و مشارکت‌کنندگان باتجربه را به طور متوسط ۲ درصد افزایش داد
- باعث شد میزان ارسال تشکر به دیگران به طور متوسط ۴۳ درصد افزایش داشته باشد
ما هیچ تاثیری بر زمانی که در طول شش هفته در ویکی‌پدیا صرف شده را تشخیص ندادیم.
اثر سازماندهی تشکر را چگونه محک زدیم
برای یافتن اثر این کارزار سازمان‌یافته تشکر ما آزمایشی تصادفی‌سازی‌شده طراحی کردیم که در آن قرار شد از بعضی حساب‌ها تشکر شود و از بعضی، نه. ما این پژوهش را در همکاری نزدیک با داوطلبین از ویکی‌پدیاهای زبان‌های مورد مطالعه طراحی کردیم. اجتماعات مورد مطالعه در چند مرحله کار بررسی و تایید جزئیات کلیدی را انجام دادند. هیات‌های اخلاقی دانشگاه‌های پرینستون و کورنل کل پژوهش را تایید کردند.
برای این‌که این پژوهش عملی شود ۳۴۴ ویراستار باتجربه ویکی‌پدیا به مشارکت‌کنندگان واقعی ویکی‌پدیا تشکر ارسال کردند. حساب‌هایی شرایط دریافت تشکر را داشتند که حداقل چهار ویراست با کیفیت بالا (و غیر از ویراست‌های صفحات کاربری) در ۵۴۰ روز اخیر انجام داده بودند. در بیشتر زبان‌ها کیفیت بالای ویراست‌ها توسط یادگیری ماشینی تعیین شد. در زبان آلمانی از تغییرات پرچم‌خورده استفاده کردیم (برای جزئیات به طرح پژوهش نگاه کنید.)
برای جدا کردن تازه‌واردین از داوطلبینِ با تجربه، ما تازه‌وارد را شخصی تعریف کردیم که در ۹۰ روز گذشته حسابش ایجاد شده باشد. برای این‌که تازه‌واردین کافی در پژوهش شرکت کنند سه موج پژوهش را سازمان دادیم که در هر دور افرادی به خدمت گرفته شوند که به تازگی حساب‌های خود را ایجاد کرده بودند. آن‌گاه حساب‌های تازه‌وارد و باتجربه درون هر زبان را، برای دریافت تشکر به طور تصادفی تعیین کردیم.
از ۲ اوت ۲۰۱۹ تا ۱۱ فوریه ۲۰۲۰ داوطلبین به حساب‌های واجد شرایط در ویکی‌پدیاهای عربی، آلمانی، فارسی و لهستانی تشکر ارسال کردند. ما نرم‌افزاری اینترنتیی ایجاد کردیم که برای سازماندهی تشکر، صفی از افراد توانا و ویراست‌ها برای تشکر را نشان می‌داد.
چون می‌دانستیم داوطلبین شاید قادر به تشکر از همه نباشند پژوهشی بر مبنای «نیت تجربه» طراحی کردیم. در این نوشته ما اثر این پیشنهاد را که داوطلبین از سایرین تشکر کنند مستقل از این‌که واقعا تشکری دریافت شد یا نه گزارش می‌کنیم. به همین علت ما از اثر «سازماندهی تشکر» سخن می‌گوییم و نه از اثر «دریافت تشکر.» رویهمرفته داوطلبین ۳۵ درصد از ۷۷۷۹ حسابی را که ما پیشنهاد کرده بودیم مورد تشکر قرار دادند.
| شرکت کنندگان واجد شرایط | میانگین متوسط نتيجه برای کاربرانی که تشکر برایشان در نظر گرفته نشده است (گروه کنترل) | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| فعال در طول ماه | قابل دسترس در طول پژوهش | در پژوهش گنجانیده شده | درصد تجربه کسانی که مورد تشکر قرار گرفته شده اند | نرخ پایداری دو هفته | ساعات کار پیش از پژوهش | تفاوت در ميزان ساعات کار روزانه | ميزان تشکرهای ارسال شده | ||
| Newcomer | لهستانی | 2414 | 2756 | 1653 | 14% | 19% | 0.027 | -0.015 | 0.038 |
| آلمانی | 8555 | 10476 | 5834 | 48% | 18% | 0.024 | -0.011 | 0.052 | |
| عربی | 12281 | 5936 | 3142 | 13% | 11% | 0.020 | -0.010 | 0.032 | |
| تازه واردان | 23250 | 19168 | 10629 | 31% | 16% | 0.023 | -0.012 | 0.044 | |
| Experienced | لهستانی | 1985 | 8189 | 3384 | 72% | 44% | 0.061 | -0.004 | 0.349 |
| فارس | 1899 | 4648 | 2537 | 6% | 31% | 0.028 | 0.007 | 0.264 | |
| باتجربه | 3884 | 12837 | 5921 | 43% | 38% | 0.046 | 0.001 | 0.311 | |
ما برای سنجش نتیجه شمار عمومی مشارکت در ویکی‌پدیا در طول زمان را ثبت کردیم. برای حساب‌هایی که تشکر دریافت می‌کردند و آن حسابی که با آن جفت شده بودند، شمارش را از نقطه ارسال تشکر آغاز کردیم. برای تمامی سایر حساب‌ها، شمارش را از روزی که به پژوهش اضافه شدند آغاز کردیم. ما در ضمن پس از شش هفته از مشارکت‌کنندگان نظرسنجی کردیم. از آن‌جا که تنها ۵ درصد در این نظرسنجی شرکت کردند نمی‌توانیم بر اساس یافته‌های آن ادعایی جدی مطرح کنیم.
حفظ تازه‌واردین و داوطلبینِ باتجربه از طریق گفتن «تشکر میکنم»
آیا دریافت تشکر بر مدت زمان مشارکت فرد در ویکی‌پدیا تاثیر می‌گذارد؟
برای یافتن پاسخ این سوال ما میزان پایداری دوهفته را مورد سنجش قرار دادیم. این عدد در واقع این‌را ثبت میکند که آیا کاربر مشخص در هفته دومِ پس از یک رویداد (مثل دریافت تشکر) همچنان مشغول مشارکت در ویکی‌پدیا هست یا خیر. این شمارش ثبت میکند که آیا هنوز کسی در هفته دوم پس از رویداد، در ویکی پدیا مشارکت دارد یا خیر (مثل دریافت تشکر). ما این سنجه را طراحی کردیم تا نسبت به شمارش این‌که ویراستار در هفته‌ای مشخص مشارکت میکند یا نه ثبات بیشتری در طول زمان داشته باشد. در سنجه ما، اگر کسی در پنج هفته پس از آغاز هفته دوم دست به مشارکت نزده باشد این را توقف مشارکت محسوب می‌کنیم. ما این سنجه را با تحلیل بقا تایید کردیم و از آن برای پژوهش درباره آثار طولانی‌مدت بر میزان حفظ/پایداری در طول زمان استفاده می‌کنیم.
در ویکی‌پدیای عربی، سازماندهی تشکر برای تازه‌واردین واجد، شرایط نرخ پایداری را از ۱۱ به ۱۳ درصد رساند.
ما به این نتیجه رسیدیم که وقتی به کسی دریافت تشکر اختصاص داده می‌شود، نرخ حفظ پایداری دوهفته‌ای مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، به طور متوسط برای تازه‌واردین و برای مشارکت‌کنندگان باتجربه در تمام جوامع، ۲ درصد افزایش می دهد (p < 0.001). میزان تاثیر بر «فقط تازه‌واردین» نیز مشابه است (p=0.005). مثلا در ویکی‌پدیای عربی ارسال مشارکت برای تازه‌واردین واجد شرایط باعث افزایش نرخ پایداری از ۱۱ به ۱۳ درصد شد.
ما در یافته‌های خود شاهد اثر قابل مشاهده‌ای بر زمانی که در ویکی‌پدیا صرف می‌شود نبودیم
می‌دانیم که دریافت تشکر بر داوطلبین تاثیر می‌گذارد و باعث افزایش دوران فعالیت‌شان می‌شود. اما آیا این باعث افزایش میزان زمانی که صرف مشارکت در ویکی‌پدیا می‌کنند هم می‌شود؟
برای پاسخ به این سوال ما میزان فعالیت را در طول زمان اندازه‌گیری کردیم. ساعات کار در روز در شش هفته پیش از تشکر را شمردیم و از میزان کار روزانه در شش هفته پسین کاستیم (Geiger, Halfaker 2013). مثلا تازه‌واردین واجد شرایط لهستانی به طور متوسط روزی ۱.۶ دقیقه مشارکت داشتند یعنی هفته‌ای ۱۱ دقیقه. در طول ۴۲ روز میزان متوسط مشارکت آن‌ها تقریبا روزی یک دقیقه کاهش داشت که تفاوت ۰.۰۱۵- در ساعات روزانه کار را نشان می‌دهد.
ما در یافته‌های خود، تاثیر سازماندهی تشکر، بر زمانی که تازه‌واردین به طور متوسط صرف ویکی‌پدیا می‌کنند را تشخیص ندادیم (p=0.12). امکان دارد که در آینده پژوهشی که نمونه بزرگ‌تری داشته باشد بتواند چنین تاثیری را نشان دهد. تخمین ما این است که ۹۵ درصد تجارب به نتیجه‌ای کمتر از متوسط هفته‌ای ۳ دقیقه خواهند رسید.
تشکر از یک نفر باعث می‌شود تشکرکننده از سایرین هم تشکر کند
همکاری وسیع در ویکی‌پدیا متکی بر شبکه‌ای پیچیده از سخاوتمندی است. در این میان افراد به افرادی ارزش می‌رسانند که شاید هرگز به طور مستقیم ازشان کمک دریافت نکنند. ما با در ذهن داشتن این مساله، می‌خواستیم بیاموزیم که آیا دریافت قدردانی، باعث می‌شود که مردم تشکرهای بیشتری را ارسال کنند.
یافته‌های ما در چند ویکی‌پدیای مختلف نشان می‌دهد که حساب‌های باتجربه نسبت به تازه‌واردین بیشتر دست به عمل تشکر می‌زنند. آن‌ها در ضمن بیشتر از تازه‌واردین تشکر دریافت می‌کنند (نگاه کنید به تحلیل ما از سال ۲۰۱۹<.) مثلا در ویکی‌پدیای لهستانی تازه‌واردین به طور متوسط در طول ۴۲ روز ۰.۰۵ تشکر ارسال کردند در حالی که این میزان در میان کاربران باتجربه ۰.۳۴ تشکر بود.
آیا دریافت تشکر باعث می‌شود که افراد خودشان هم تشکر ارسال کنند؟ ما به این نتیجه رسیدیم که وقتی کسی مقرر به دریافت تشکر می‌شود، کاربران ویکی‌پدیا از تمام انواع، به طور متوسط ۴۳ درصد افزایش ارسال تشکر را دارند (p=0.002). برای تازه‌واردین لهستانی در ویکی‌پدیا، دریافت تشکر، منجر به افزایش تشکرهای احتمالی به ازای هر تازه‌وارد از ۰.۰۵ تشکر به ۰.۰۸ شد.
نتیجه‌گیری از آن‌چه در مورد تشکر از دیگران آموختیم
آیا باید از مشارکت‌کنندگان در ویکی‌پدیا تشکر کرد و گرو‌ه‌هایی را برای انجام این کار سازمان داد؟ به این سوال تنها می‌توان در چارچوب متن پاسخ داد.
در ویکی‌پدیاهای عربی، آلمانی، فارسی و لهستانی، تلاشهای سازمان‌یافته تشکر از مشارکت‌کنندگان بابت کارشان، باعث افزایش میزان پایداری و افزایش نرخ تشکر مردم از دیگران می‌شود. دریافت تشکر شاید باعث تغییر معنی‌داری در میزان مشارکت مردم نشود اما فرصتی برای اجتماع ایجاد میکند تا ارتباط خود را با داوطلبانی که در شمار بالاتر به مشارکت خود در وب‌سایت ادامه می‌دهند، افزایش دهند.
تلاش سازمان‌یافته برای تشکر از مشارکت‌گنندگان ویکی‌پدیا برای کارشان، باعث افزایش نرخ پایداری و افزایش میزان شکرگزاری مردم از یکدیگر می‌شود.
تشکر نیاز به زمان و تلاش دارد. آیا می‌توان از روبات ها برای ارسال تشکر استفاده کرد؟ به یاد داشته باشیم: تمام تشکرهای موجود در پژوهش ما را مشارکت‌کنندگان با تجربه ارسال کردند. ما شواهدی در دست نداریم که ببینیم ارسال تشکر اتوماتیک هم همان اثر را دارد یا خیر. اگر افراد بدانند که روباتی از آن‌ها تشکر کرده است این میتواند عواقب منفی داشته باشد.
این نتایج در مقایسه با سایر پژوهش‌های ما در رابطه با حفظ مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا چه جایگاهی دارند؟ از آن‌جا که سنجش حفظ و مشارکت هنوز به صورت استاندارد انجام نمی‌شود ما نمی‌توانیم دست به مقایسه مستقیم نتایج بین پژوهش‌ها بزنیم. اما بر خلاف سایر پژوهش‌ها در مورد حفظ تازه‌واردین، پژوهش ما متمرکز بر حساب‌هایی است که حداقل چهار ویرایش باکیفیت بالا داشته‌اند.
ویکی‌پدیاهای عربی، آلمانی، فارسی و لهستانی باید چطور این نتایج را تفسیر کنند؟ میزان تاثیر در زبان‌های مختلف متفاوت از یکدیگر نبود. ما ویکی‌پدیاهای زبان‌های مختلف را تشویق می‌کنیم از نتایج کلی و نه زبان‌محور بیاموزند. پژوهش‌های آینده با نمونه‌های آماری بزرگ‌تر شاید بتوانند به وضوح تفاوت‌های بیشتری بین زبان‌ها را قایل شوند.
هرگونه تفاوت بین زبان‌ها (اگر وجود داشته باشد) میتواند توضیحات بسیاری داشته باشد از جمله تفاوت در:
- تعریف واجد شرایط بودن
- ارزش‌های بنیادین
- درصد افرادی که واقعا مورد تشکر داوطلبین قرار گرفتند
- شانس تصادفی
- تفاوت‌های فرهنگی
آیا این نتایج در مورد زبان‌هایی که در این پژوهش نیامدند صدق میکند؟ پاسخ به این سوال متکی به دیدگاه مربوط به مساله تفاوت‌های فرهنگی دارد. اگر باور داشته باشیم که این نتایج در فرهنگ‌های مختلف یکسان هستند شاید انتظار نتایجی مشابه در زبان خودمان را داشته باشیم.
شما هم شاید مثل ما به فکر این سوال باشید که چرا دریافت تشکر چنین نتایجی دارد. با توجه به پاسخ های اندک شرکت‌کنندگان به نظرسنجی‌ها، این پژوهش (مثل بسیاری تجربیات در جهان واقعی) نمی‌تواند چیزی در مورد باورها و احساسات مردمی که تشکر دریافت کردند بگوید. ما در نوشته‌ای که این پروژه را اعلام کرد در مورد بررسی علمی موضوع قدرددانی بیشتر نوشتیم.
تشکر
در آزمایش کت، اجتماعات مورد بررسی خود شریک پژوهش‌های ما هستند. ما عمیقا قدرددان کاربران متعدد ویکی‌پدیایی هستیم که در این کار مشارکت و پشتیبانی کردند. ما بخصوص مدیون افراد مورد ارتباط خود در ویکی‌پدیاهای شریک هستیم: ریم الکاشف، کریستین دومگورگن، محمد الجوهری، ماریا هیوشکل، امیر لدزگروپ، وویچک پدزیچ، محسن سالک، ناتالیا سافران-کوژواکووسکا. این افراد در کار طراحی این پژوهش با ما همکاری نزدیکی داشتند و از ابتدا تا انتها راهنمای کار ما بودند. این اثر حاصل خرد، صبر و تعهد بی‌پایان آن‌ها است. ما در ضمن قدرددان ۳۴۴ داوطلبی هستیم که سخاوتمندانه از نرم‌افزار ما برای ارسال تشکر جهت مشارکت در این پژوهش استفاده کردند.
ما همچنین از داریوش یمیلنیاک، ماریا سفیداری و آرون هلفیکر بابت مشورت‌هایی اولیه‌ای که با این پروژه داشتند تشکر می‌کنیم و از بنیاد ویکی‌پدیا برای کمک به ما در راه درک روندهای تصمیم گیری اجتماعی. بودجه این پژوهش با هبه‌ای از «بنیاد خیریه جهانی تمپلتون» تامین شده است.
ارجاعات
- Algoe, S. B. (2012). Find, remind, and bind: The functions of gratitude in everyday relationships. Social and Personality Psychology Compass, 6(6), 455–469.
- Gallus, J. (2017). Fostering public good contributions with symbolic awards: A large-scale natural field experiment at Wikipedia. Management Science, 63(12), 3999-4015.
- Geiger, R. S., & Halfaker, A. (2013, February). Using edit sessions to measure participation in Wikipedia. In Proceedings of the 2013 conference on Computer supported cooperative work (pp. 861-870). ACM.
- Grant, A. M., & Gino, F. (2010). A little thanks goes a long way: Explaining why gratitude expressions motivate prosocial behavior. Journal of personality and social psychology, 98(6), 946.
- Goel, S., Anderson, A., & Zia, L. (2019, May). Thanks for Stopping By: A Study of “Thanks” Usage on Wikimedia. In Companion Proceedings of The 2019 World Wide Web Conference (pp. 1208-1211).
- Morgan, J. T., & Halfaker, A. (2018, August). Evaluating the impact of the Wikipedia Teahouse on newcomer socialization and retention. In Proceedings of the 14th International Symposium on Open Collaboration (pp. 1-7).
- Narayan, S., Orlowitz, J., Morgan, J., Hill, B. M., & Shaw, A. (2017, February). The Wikipedia Adventure: field evaluation of an interactive tutorial for new users. In Proceedings of the 2017 ACM Conference on Computer Supported Cooperative Work and Social Computing (pp. 1785-1799).
- Simpson, B., Harrell, A., Melamed, D., Heiserman, N., & Negraia, D. V. (2018). The Roots of Reciprocity: Gratitude and Reputation in Generalized Exchange Systems. American Sociological Review, 83(1), 88–110.